Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (trl. Sojuz Sovietskich Socialističeskich Respublik), w skrócie Związek Radziecki lub ZSRR - państwo komunistyczne w Europie wschodniej i północnej oraz północnej i środkowej Azji. Obejmowało obszar od Morza Bałtyckiego i Czarnego do Pacyfiku. Państwo to istniało od 30 grudnia 1922 do 25 grudnia 1991.

Godło ZSRR to wizerunek sierpa i młota na tle kuli ziemskiej w promieniach słońca i w obramowaniu z kłosów, z napisem w językach republik związkowych: "Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!". U góry godła znajduje się pięcioramienna czerwona gwiazda. Wygląd godła definiował artykuł 169 Konstytucji Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Flaga Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich przedstawia złoty wizerunek sierpa i młota - symbolu jedności chłopów i robotników, nad którym widnieje złota pięcioramienna gwiazda. Znak gwiazdy jest wspólnym elementem wielu symboli narodowych państw o ustroju republikańskim. Opisane symbole są umieszczone w lewym górnym rogu flagi o kolorze czerwonym. Czerwona flaga została po raz pierwszy użyta podczas Komuny Paryskiej i odtąd kolor ten był symbolem ruchu robotniczego, socjalistycznego oraz komunistycznego, a także krwi przelanej przez robotników w rewolucji. Flaga ZSRR jest podobna do flagi ChRL oraz Wietnamu. Flaga ZSRR została przyjęta w 1923 roku, natomiast sierp i młot były symbolami państwa od 1917 roku.

Niezgodności historyczne, poglądowe i wreszcie terytorialne doprowadziły Niemcy oraz Związek Radziecki do wojny. Hitler uważał, że Stalin to krwiopijca, on tylko chce, chce i jeszcze raz chce zagarniać nowe terytoria. W końcu byli sojusznicy wystąpili przeciwko sobie. Słaba, ale liczna Czerwona Armia przeciwko silnemu i świetnie wyposażonemy Wehrmachtowi. 22 czerwca ruszyła kolejna wielka ofensywa niemiecka - ruszyła operacja Barbarossa. Mimo iż Stalin chciał przeprowadzić podobny atak na Niemcy, nie przewidywał (mimo ostrzeżeń swoich agentów), iż Hitler zrobi to pierwszy. Również Mussolini włączył się do walki, w krucjacie przeciwko komunizmowi. 26 czerwca przysłał 60 000 swoich żołnierzy. Finlandia wspomogła Niemcy, atakując ZSRR 10 lipca. Tego samego dnia został sforsowany Dniepr. 16 lipca Smoleńsk znalazł się w rękach niemieckich, ale przeciwko Niemcom wystąpiło państwo, które mogło zaważyć na losach tej wojny. 2 sierpnia Stany Zjednoczone zaczynają przysyłać zaopatrzenie do Związku Radzieckiego. Już 27 sierpnia doszło do przekroczenia Dniepru przez wojska niemieckie - naturalna przeszkoda/zapora pokonana. 5 września Hitler rozkazał rozpocząć ofensywę na Moskwę. 26 września jest czarnym dniem dla Stalina - w rejonie Kijowa Niemcy wzięli do niewoli około 665 000 żołnierzy radzieckich. 2 października rozpoczął się niemiecki atak na Moskwę. W ciągu najbliższych dni oddziały niemieckie opanowały rejon Moskwy, 7 października do stolicy przybył marszałek Żukow, który od tej pory miał kierować obroną stolicy Związku Radzieckiego. W ciągu następnych dni Niemcy dotarli już w pobliże Moskwy, od stolicy dzieliło ich już tylko 100 km., co spowodowało przeniesienie rządu rosyjskiego do Kujbyszewa - 19 października. W międzyczasie trwają krwawe walki na Krymie, gdzie kolejne rzucane do boju oddziały nie mogą przełamać obrony radzieckiej. Pod koniec października dowódca wojsk radzieckich na Krymie zarządza odwrót. W listopadzie toczyły się walki o Sewastopol, gdzie znowu nacierających Niemców odpierali słabsi żołnierze radzieccy. Zima, która sprzyjała rosyjskiej armii podczas walk z Napoleonem, teraz dawała podobny efekt podczas walk z nowym najeźdźcą. Zmechanizowane armie nie mogly się poruszać w siarczystym mrozie, ustał ruch niemieckich dywizji pancernych, co pozwoliło Stalinowi na przeprowadzenie ofensywy, w wyniku której, do końca roku, oddziały niemieckie zostały odparte spod Moskwy (ofensywa generalna 5-6 grudnia). Zagrożenie zdobycia miasta spadło. W tym samym czasie toczyły się walki o Sewastopol. W styczniu nowego roku Armia Czerwona przeszła do kolejnej ofensywy, aby odeprzeć Niemców i wyrzucić ich jeszcze dalej od Moskwy. Strategia Hitlera, który od 19 grudnia 1941 roku objął dowodzenie nad całością oddziałów niemieckich nie mogła przynieść zwycięstwa. Mimo iz straty radzieckie były większe niż niemieckie nie było to niczym dobrym dla Wehrmachtu - Stalin miał siły, ktore mogły uzupełnić straty, Hitler takowych nie posiadał. 19 maja 1942 roku Niemcy zdobyli Kercz, a 4 lipca broniony zaciekle Sewastopol. w rejonie Charkowa również górą byli Niemcy. Bitwa o dojście do Wołgi rozpoczęła się 17 lipca, a i tu zwyciężyli Niemcy. Czynnikiem, który zdecydowanie osłabiał działania niemieckie był fakt istnienia potężnych zgrupowań partyzantów. Ogromna ilość ludzi działała na tyłach armii Hitlera, które swoją brutalnością nie zjednały sobie przyjaciół wśród radzieckich cywili. W końcu lipca 1942 roku armia generała Paulusa próbowała się przeprawić przez Don, jednak do obrony Stalingradu Stalin zgromadził ogromne siły, a pierwsze uderzenie - 15 sierpnia - zostało odparte. Rozpętała się bitwa o Stalingrad - trwała ona ponad pół roku, podczss którego dzielnice, punkty strategiczne przechodziły z rąk do rąk. W końcu armia von Paulusa musiała uznać wyższość Armii Czerwonej, mimo iż w połowie listopada 1942 roku znowu przypuściła generalny szturm na miasto. 8 stycznia 1943 roku Paulus otrzymal propozycję honorowej kapitulacji, jednak odrzucił ją, bojąc się konsekwencji. 30 stycznia Hitler awansował go na feldmarszałka, myślał zapewne, iż von Paulus popełni samobójstwo, lecz nie podda armii. Mylił się. 3 lutego von Paulus poddał wojska i sam dostal się do niewoli. 18 stycznia przerwano również blokadę Leningradu. Wróćmy jednak do dnia 3 lutego - wtey to Finlandia zwróciła się do Związku Radzieckiego z prośbą o pokój. Dopeiro w lipcu 1943 roku Niemcy postanowili zaatakować calą swoją siłą - od 5 lipca trwała operacja Cytadela - ofensywa pod Kurskiem. Rozgorzała tam największa bitwa pancerna w historii. 13 lipca atak niemiecki się załamał, a 16 dnia tego miesiąca wojska niemieckie wycofały się spod Kurska. Choć do pewnych starć dochodziło jeszcze do 15 lipca, ofensywa i atak niemiecki nie mógł mieć już sznas powodzenia. Od tej pory Rosjanie ropoczęli pościg za najedźcą, zamykając kolejne armie w okrążeniach. Od tej wielka Armia Czerona i Wehrmacht walczyły na terytoriach Ukrainy, a potem Polski, by w końcu bitwy przeniosły się do Niemiec. Rozpoczął się wielki wyścig, w którym metą był Berlin. Wyniki poznamy dopiero w kampanii niemieckiej.